Інгібі тор від лат inhibere затримувати речовина присадка що сповільнює чи зупиняє перебіг хімічних реакцій окиснення по
Інгібітор

Інгібі́тор (від лат. inhibere — затримувати) — речовина (присадка), що сповільнює чи зупиняє перебіг хімічних реакцій (окиснення, полімеризації, корозії металів), біохімічних і фізіологічних процесів.
Загальний опис і приклади
Інгібітор (лат. inhibere «зупиняти», «зупиняти») — речовина, яка впливає на одну або кілька реакцій — хімічних, біологічних чи фізичних — таким чином, що вони сповільнюються, гальмуються або запобігаються. У біохімії та фармакології інгібітори використовують як речовини, що пригнічують ферменти. Вони також відіграють певну роль у хімії та технології.
Наприклад, хінони і деякі інші сполуки реагують з активними радикалами, переводячи їх в неактивні, і, таким чином, гальмують ланцюговий процес.
В гірництві застосовується для гальмування хімічних реакцій під час здійснення вибухових робіт, бурінні свердловин, експлуатації родовищ нафти і газу, а також під час гідравлічного транспортування корисних копалин — для сповільнення корозії металів.
Інгибі́тори — специфічні речовини, що гальмують розвиток і формотворчі процеси у тварин і рослин, хімічні і фізичні процеси у живій і неживій природі.
Різновиди
Інгібітори підрозділяються на природні та штучні.
- Природні інгібітори росту, наприклад, роблять рослини нездатними до проростання навіть в найсприятливіших умовах, а також під час випадкових осінніх та ранньозимових потепліннь.
- Штучними інгібіторами найчастіше користуються в практиці сільського господарства та в медицині. Деякі забруднювачі природного середовища (пестициди, важкі метали) також можуть бути інгібіторами.
Інгібітори в біохімії, фармакології та токсикології
протікає за механізмами:
- Конкурентного гальмування — інгібітор конкурує з субстратом (речовиною, яку потрібно перетворити).
- Алостеричного інгібування — інгібітор змінює молекулярну структуру ферменту так, що субстрат більше не може бути зв'язаний і, отже, не може бути перетворений.
Інгібітори в мікробіології
У мікробіології термін інгібітор вживають для речовин, які пригнічують або затримують ріст бактерій. Живильні середовища можуть містити додані інгібітори, які пригнічують ріст групи бактерій, тоді як інші типи бактерій можна вибірково культивувати. Тому такі культуральні середовища часто є елективними середовищами, наприклад, або для виділення та диференціювання грамнегативних ентеробактерій. Або антибіотики, або певні барвники, такі як кристалічний фіолетовий або діамантовий зелений, використовують як інгібітори для пригнічення грампозитивних бактерій.
Інгібітори також використовують в області мікробіологічного аналізу молока, молочних продуктів та інших харчових продуктів тваринного походження. Молоко, яке постачається на переробку, не повинно містити жодних виявлених інгібіторів. Це можуть бути антибіотики, миючі та дезінфікуючі засоби та консерванти, які пригнічують молочнокислі бактерії, так що, наприклад, переробка на йогурт неможлива. Мікробний скринінг проводиться, щоб перевірити наявність інгібіторів у молоці чи інших харчових продуктах.
Інгібітори в медицині
Інгібіторні антитіла, які утворюються проти заміщеного фактора згортання крові VIII, є ускладненням гемофілії. Вони знижують ефективність цього фактора, тому часто необхідне заміщення у високих дозах.
Інгібітори в хімії
Використовують, наприклад, хімічні інгібітори (пасиватори, інгібітори-сповільнювачі, антикаталізатори, негативні каталізатори). Наприклад, використовують для запобігання окиснювальних змін у їжі (антиоксиданти) або для контролю швидкості полімеризації. У макромолекулярній хімії інгібітори, такі як пропадієн, також використовують для зупинки полімеризації та для визначення відносної концентрації активних центрів (місць, де полімеризація протікає динамічно).
Інгібітор ланцюгової реакції - речовина, реакції якої з активними проміжними частинками (найчастіше радикалами) радикально-ланцюгової реакції ведуть до нереактивних продуктів або радикалів, не здатних вступати в реакцію продовження ланцюга, що викликає обрив ланцюга реакції.
При обробці тиньку або бетону додають інгібітори як сповільнювачі, щоб запобігти занадто швидкому схоплюванню цих будівельних матеріалів.
У нафтохімії різні інгібітори додають до сирої нафти чи природного газу, щоб запобігти осіданню газогідратів на стінках під час транспортування по трубопроводах, що може призвести до зниження швидкості доставки через підвищений перепад тиску та засмічення трубопроводів та арматури.
При гасінні пожежі інгібітори часто використовують у формі вогнегасного порошку (гетерогенне інгібування), а тепер також іноді у формі галонів (гомогенне інгібування). Галони — це похідні метану або етану, які крім фтору або хлору містять бром. Галон — це не торгова марка, а абревіатура для галогенованих вуглеводнів.
В електрохімії інгібітори використовують для захисту поверхонь від корозії. Внаслідок адсорбції, наприклад, органічні молекули прикріплюються до поверхні та блокують реакції з навколишнім середовищем.
Інгібітори в техніці
У техніці опалення та кондиціонування повітря, а також у паровій техніці інгібітори додають до контура охолодження та опалення або взагалі до водяного циклу. Це запобігає небажаним реакціям (наприклад, корозії). Однією з добавок є гідразин, N2H4, який зв’язує кисень, присутній у воді або вологій парі, і виділяє діоксид азоту.
Нині гідразин використовують як кондиціонуючий агент для обробки живильної води на електростанціях.
Гідразин можна використовувати в харчовій техніці тільки в тому випадку, якщо не перевищуються допустимі граничні значення.
Добавка, що додається до багатьох мастильних матеріалів, є так званим інгібітором корозії, завданням якого є захист металевих поверхонь, наприклад, для захисту двигунів від корозії.
Див. також
- Біоліни
- Каталізатор
- Інгібітори корозії
- Інгібітори АПФ
- Інгібітор рибонуклеази
- Інгібітори гідратоутворення
- Інгібування в гірничій галузі
- Ступінь інгібування
- Константа інгібування
- Мінімальна інгібуюча концентрація
Примітки
- Eckhard Bast: Mikrobiologische Methoden: Eine Einführung in grundlegende Arbeitstechniken. 2. Auflage. Spektrum Akademischer Verlag GmbH, Heidelberg/Berlin 2001, ISBN 978-3-8274-1072-6, S. 149–150.
- Brockhaus ABC Chemie. Band 1: A — K. VEB F. A. Brockhaus-Verlag, Leipzig 1965, S. 579.
- Manfred Dieter Lechner, Klaus Gehrke, Eckhard H. Nordmeier: Makromolekulare Chemie. 4., überarbeitete und erweiterte Auflage. Birkhäuser, Basel u. a. 2010, ISBN 978-3-7643-8890-4, S. 98.
Джерела
- Мала гірнича енциклопедія : у 3 т. / за ред. В. С. Білецького. — Д. : Донбас, 2004. — Т. 1 : А — К. — 640 с. — ISBN 966-7804-14-3. [сторінка?]
Посилання
- Інгібітор // Словник-довідник з екології : навч.-метод. посіб. / уклад. О. Г. Лановенко, О. О. Остапішина. — Херсон : ПП Вишемирський В. С., 2013. — С. 101.
- ІНГІБІТОРИ [Архівовано 14 березня 2016 у Wayback Machine.] // Фармацевтична енциклопедія
- ІНГІБІТОРИ [Архівовано 13 березня 2016 у Wayback Machine.] // ЕСУ
Це незавершена стаття з хімії. Ви можете допомогти проєкту, виправивши або дописавши її. |
Автор: www.NiNa.Az
Дата публікації:
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет, Інформація про Інгібітор, Що таке Інгібітор? Що означає Інгібітор?
Ingibi tor vid lat inhibere zatrimuvati rechovina prisadka sho spovilnyuye chi zupinyaye perebig himichnih reakcij okisnennya polimerizaciyi koroziyi metaliv biohimichnih i fiziologichnih procesiv Zagalnij opis i prikladiIngibitor lat inhibere zupinyati zupinyati rechovina yaka vplivaye na odnu abo kilka reakcij himichnih biologichnih chi fizichnih takim chinom sho voni spovilnyuyutsya galmuyutsya abo zapobigayutsya U biohimiyi ta farmakologiyi ingibitori vikoristovuyut yak rechovini sho prignichuyut fermenti Voni takozh vidigrayut pevnu rol u himiyi ta tehnologiyi Napriklad hinoni i deyaki inshi spoluki reaguyut z aktivnimi radikalami perevodyachi yih v neaktivni i takim chinom galmuyut lancyugovij proces V girnictvi zastosovuyetsya dlya galmuvannya himichnih reakcij pid chas zdijsnennya vibuhovih robit burinni sverdlovin ekspluataciyi rodovish nafti i gazu a takozh pid chas gidravlichnogo transportuvannya korisnih kopalin dlya spovilnennya koroziyi metaliv Ingibi tori specifichni rechovini sho galmuyut rozvitok i formotvorchi procesi u tvarin i roslin himichni i fizichni procesi u zhivij i nezhivij prirodi RiznovidiIngibitori pidrozdilyayutsya na prirodni ta shtuchni Prirodni ingibitori rostu napriklad roblyat roslini nezdatnimi do prorostannya navit v najspriyatlivishih umovah a takozh pid chas vipadkovih osinnih ta rannozimovih poteplinn Shtuchnimi ingibitorami najchastishe koristuyutsya v praktici silskogo gospodarstva ta v medicini Deyaki zabrudnyuvachi prirodnogo seredovisha pesticidi vazhki metali takozh mozhut buti ingibitorami Ingibitori v biohimiyi farmakologiyi ta toksikologiyi protikaye za mehanizmami Konkurentnogo galmuvannya ingibitor konkuruye z substratom rechovinoyu yaku potribno peretvoriti Alosterichnogo ingibuvannya ingibitor zminyuye molekulyarnu strukturu fermentu tak sho substrat bilshe ne mozhe buti zv yazanij i otzhe ne mozhe buti peretvorenij Ingibitori v mikrobiologiyi U mikrobiologiyi termin ingibitor vzhivayut dlya rechovin yaki prignichuyut abo zatrimuyut rist bakterij Zhivilni seredovisha mozhut mistiti dodani ingibitori yaki prignichuyut rist grupi bakterij todi yak inshi tipi bakterij mozhna vibirkovo kultivuvati Tomu taki kulturalni seredovisha chasto ye elektivnimi seredovishami napriklad abo dlya vidilennya ta diferenciyuvannya gramnegativnih enterobakterij Abo antibiotiki abo pevni barvniki taki yak kristalichnij fioletovij abo diamantovij zelenij vikoristovuyut yak ingibitori dlya prignichennya grampozitivnih bakterij Ingibitori takozh vikoristovuyut v oblasti mikrobiologichnogo analizu moloka molochnih produktiv ta inshih harchovih produktiv tvarinnogo pohodzhennya Moloko yake postachayetsya na pererobku ne povinno mistiti zhodnih viyavlenih ingibitoriv Ce mozhut buti antibiotiki miyuchi ta dezinfikuyuchi zasobi ta konservanti yaki prignichuyut molochnokisli bakteriyi tak sho napriklad pererobka na jogurt nemozhliva Mikrobnij skrining provoditsya shob pereviriti nayavnist ingibitoriv u moloci chi inshih harchovih produktah Ingibitori v medicini Ingibitorni antitila yaki utvoryuyutsya proti zamishenogo faktora zgortannya krovi VIII ye uskladnennyam gemofiliyi Voni znizhuyut efektivnist cogo faktora tomu chasto neobhidne zamishennya u visokih dozah Ingibitori v himiyi Vikoristovuyut napriklad himichni ingibitori pasivatori ingibitori spovilnyuvachi antikatalizatori negativni katalizatori Napriklad vikoristovuyut dlya zapobigannya okisnyuvalnih zmin u yizhi antioksidanti abo dlya kontrolyu shvidkosti polimerizaciyi U makromolekulyarnij himiyi ingibitori taki yak propadiyen takozh vikoristovuyut dlya zupinki polimerizaciyi ta dlya viznachennya vidnosnoyi koncentraciyi aktivnih centriv misc de polimerizaciya protikaye dinamichno Ingibitor lancyugovoyi reakciyi rechovina reakciyi yakoyi z aktivnimi promizhnimi chastinkami najchastishe radikalami radikalno lancyugovoyi reakciyi vedut do nereaktivnih produktiv abo radikaliv ne zdatnih vstupati v reakciyu prodovzhennya lancyuga sho viklikaye obriv lancyuga reakciyi Pri obrobci tinku abo betonu dodayut ingibitori yak spovilnyuvachi shob zapobigti zanadto shvidkomu shoplyuvannyu cih budivelnih materialiv U naftohimiyi rizni ingibitori dodayut do siroyi nafti chi prirodnogo gazu shob zapobigti osidannyu gazogidrativ na stinkah pid chas transportuvannya po truboprovodah sho mozhe prizvesti do znizhennya shvidkosti dostavki cherez pidvishenij perepad tisku ta zasmichennya truboprovodiv ta armaturi Pri gasinni pozhezhi ingibitori chasto vikoristovuyut u formi vognegasnogo poroshku geterogenne ingibuvannya a teper takozh inodi u formi galoniv gomogenne ingibuvannya Galoni ce pohidni metanu abo etanu yaki krim ftoru abo hloru mistyat brom Galon ce ne torgova marka a abreviatura dlya galogenovanih vuglevodniv V elektrohimiyi ingibitori vikoristovuyut dlya zahistu poverhon vid koroziyi Vnaslidok adsorbciyi napriklad organichni molekuli prikriplyuyutsya do poverhni ta blokuyut reakciyi z navkolishnim seredovishem Ingibitori v tehnici U tehnici opalennya ta kondicionuvannya povitrya a takozh u parovij tehnici ingibitori dodayut do kontura oholodzhennya ta opalennya abo vzagali do vodyanogo ciklu Ce zapobigaye nebazhanim reakciyam napriklad koroziyi Odniyeyu z dobavok ye gidrazin N2H4 yakij zv yazuye kisen prisutnij u vodi abo vologij pari i vidilyaye dioksid azotu Nini gidrazin vikoristovuyut yak kondicionuyuchij agent dlya obrobki zhivilnoyi vodi na elektrostanciyah Gidrazin mozhna vikoristovuvati v harchovij tehnici tilki v tomu vipadku yaksho ne perevishuyutsya dopustimi granichni znachennya Dobavka sho dodayetsya do bagatoh mastilnih materialiv ye tak zvanim ingibitorom koroziyi zavdannyam yakogo ye zahist metalevih poverhon napriklad dlya zahistu dviguniv vid koroziyi Div takozhBiolini Katalizator Ingibitori koroziyi Ingibitori APF Ingibitor ribonukleazi Ingibitori gidratoutvorennya Ingibuvannya v girnichij galuzi Stupin ingibuvannya Konstanta ingibuvannya Minimalna ingibuyucha koncentraciyaPrimitkiEckhard Bast Mikrobiologische Methoden Eine Einfuhrung in grundlegende Arbeitstechniken 2 Auflage Spektrum Akademischer Verlag GmbH Heidelberg Berlin 2001 ISBN 978 3 8274 1072 6 S 149 150 Brockhaus ABC Chemie Band 1 A K VEB F A Brockhaus Verlag Leipzig 1965 S 579 Manfred Dieter Lechner Klaus Gehrke Eckhard H Nordmeier Makromolekulare Chemie 4 uberarbeitete und erweiterte Auflage Birkhauser Basel u a 2010 ISBN 978 3 7643 8890 4 S 98 DzherelaMala girnicha enciklopediya u 3 t za red V S Bileckogo D Donbas 2004 T 1 A K 640 s ISBN 966 7804 14 3 storinka PosilannyaIngibitor Slovnik dovidnik z ekologiyi navch metod posib uklad O G Lanovenko O O Ostapishina Herson PP Vishemirskij V S 2013 S 101 INGIBITORI Arhivovano 14 bereznya 2016 u Wayback Machine Farmacevtichna enciklopediya INGIBITORI Arhivovano 13 bereznya 2016 u Wayback Machine ESU Ce nezavershena stattya z himiyi Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi